IBS – co warto wiedzieć o tym schorzeniu?
Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) to schorzenie, które diagnozowane jest coraz częściej. Choroba nawraca, a w fazie zaostrzenia znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Co prowadzi do jej rozwoju? Jak leczy się IBS? I jak pomóc sobie na co dzień? Przeczytajcie!
Co to jest IBS?
W Polsce schorzenie to określamy jako zespół jelita drażliwego. Zachorować można w każdym wieku, ale najczęściej pierwsze objawy choroby pojawiają się między 30. a 40. rokiem życia[1].
Lekarzom nie do końca udało się dowieść, co jest przyczyną IBS. Najpewniej w patogenezie tej choroby istotną rolę odgrywa kilka czynników, jednak za najważniejsze uważa się zaburzenia interakcji jelitowo-mózgowej[2].
Od dawna mówi się, że mikrobiota jelit jest niezwykle ważna dla utrzymania dobrego zdrowia i samopoczucia. To w krętych korytarzach tego narządu żyje blisko bilion drobnoustrojów o łącznej masie ok. 2 kg. Ich znaczenie dla całego organizmu wydaje być więc kluczowe.
Dzisiejszy styl życia sprawia jednak, że łatwo o zaburzenie składu ilościowego i jakościowego bakterii jelitowych. Kiedy korzystne dla zdrowia szczepy bakterii ulegają redukcji, wówczas dochodzi do rozrostu patogennej mikroflory, co z kolei powoduje zaburzenia przewodu pokarmowego. U pacjentów z IBS stwierdzono m.in. obniżenie ilości bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, a zwiększenie Escherichia coli, Streptoccocus i Clostridium spp[3].
Do rozwoju IBS przyczynić się może również przebyta w przeszłości infekcja przewodu pokarmowego. Na chorobę wpływ mają ponadto zaburzenia immunologiczne w jelicie i w ośrodkowym układzie nerwowym oraz nadwrażliwość trzewna. Nie bez znaczenia jest również przewlekły stres o znacznym nasileniu.
Jak objawia się IBS?
Charakterystyczny dla zespołu jelita drażliwego jest ból brzucha lokalizujący się najczęściej po lewej stronie podbrzusza. Mogą mu towarzyszyć wymioty, nudności, wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów, pieczenie w nadbrzuszu oraz uczucie zalegania pokarmu w żołądku. Naprzemiennie mogą występować biegunki i zaparcia. Po wypróżnieniu dolegliwości najczęściej ustępują[4].
Leczenie IBS
Celem terapii jest opanowanie zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego. Duże znaczenie ma modyfikacja diety. Warto przez kilka dni zapisywać, co jedliśmy i piliśmy, wraz z informacją, jak czuliśmy się po posiłku. To pozwoli rozpoznać potrawy, których spożywanie nasila dolegliwości. Ich wyeliminowanie z diety jest ważnym elementem leczenia.
Warto też nauczyć się redukować stres, w czym może pomóc psychoterapeuta. Pozytywne efekty przynoszą też techniki relaksacyjne.
W przypadku IBS na nasilenie objawów mogą wpłynąć produkty bogate w FODMAP, czyli bogate krótkołańcuchowe węglowodany słabo wchłaniane, szybko fermentujące, o wysokim ciśnieniu osmotycznym.
Zaliczamy do nich fruktozę, których źródłem są owoce i miód, laktozę występującą głównie w produktach mlecznych, a także fruktany obecne np. w czosnku, galaktany i poliole (m.in. sorbitol, ksylitol).
Produkty bogate w FODMAP przechodzą do jelita w formie niezmienionej. Przyczyniają się do zwiększonego wchłaniania wody, co może dawać uczucie przelewania w brzuchu i sprawiać znaczny dyskomfort.
Produkty bogate w FODMAP to m.in. kalafior, brukselka, cebula, por, czosnek, śliwki, jabłka, wiśnie, białe pieczywo, makaron pszenny.
Mała zawartość FODMAP obecna jest m.in. w marchwi, papryce, fasolce szparagowej, ziemniakach, pomidorach, cukinii, bananach, winogronach, płatkach owsianych, ryżu, mące owsianej i kukurydzianej.
Istotna jest regularna aktywność fizyczna oraz właściwe nawadnianie. Pozytywne efekty przynosi też stosowanie koloidalnego kwasu krzemowego, który znajdziemy w składzie wyrobu medycznego Silicol®gel. Z przeprowadzonych w Norwegii badań klinicznych, do udziału w których zaproszono pacjentów z IBS, wynika, że preparat wykazuje dużą skuteczność w redukcji takich objawów jak zgaga, refluks, nudności, ból brzucha. Potwierdzają to raporty z praktyk lekarskich, w których specjaliści zauważali u swoich pacjentów znaczącą poprawę stanu zdrowia w krótkim czasie od rozpoczęcia leczenia. I to w stopniu wystarczającym do zmniejszenia lub zaprzestania leczenia innymi lekami.
Koloidalny kwas krzemowy zmniejsza stan zapalny ściany jelita, wspomagając w ten sposób proces gojenia i normalizacji czynności układu pokarmowego. Po dotarciu do żołądka i jelit w ich warstwie śluzowej tworzy wiązania z polisacharydami, pokrywając je w ten sposób ochronną powłoką.
Silicol®gel łagodzi objawy choroby, które w przypadku IBS powodują znaczący dyskomfort i wpływają na jakość życia. Jest szczególnie polecany osobom, które doświadczają objawów w odpowiedzi na określone czynniki wyzwalające, np. pod wpływem stresu lub w czasie podróży. Preparat stanowi dobre uzupełnienie leczenia farmakologicznego.
[1] Adrych K., Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 6, 224–233.
[2] Pietrzak A., Skrzydło-Radomańska B., Mulak A., Lipiński M., Małecka-Panas E., Reguła J., Rydzewska G. ,Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego, Gastroenterology Rev 2018; 13 (4): 167–196.
[3] Adrych K., Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych, Varia Medica 2019, tom 3, nr 2, 89–95.
[4] Nehring P., Mrozikiewicz-Rakowska B., Krasnodębski P., Karnafel W., Zespół jelita drażliwego – nowe spojrzenie na etiopatogenezę, Przegląd Gastroenterologiczny 2011; 6 (1): 17–22.
SilSilicol®gel, wyrób medyczny stosowany w leczeniu zgagi, refluksu, wymiotów oraz objawów zespołu jelita drażliwego, takich jak: ból brzucha, dyskomfort w jelitach, wzdęcia,